مقایسه یافته‌های سیتولوژیک در مخاط باکال افراد سیگاری و غیر سیگاری

  مقایسه یافته‌های سیتولوژیک در مخاط باکال افراد سیگاری و غیر سیگاری       دکتر صدیقه عظیمی حسینی1- دکتر فاطمه مشهدی عباس2 - دکتر محمدجواد خرازی فرد3 – دکتر ترانه ابراهیمی فرد4-   دکتر نسرین رفیعیان5   1- دانشیار گروه آموزشی بیماریهای دهان و تشخیص دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی   2- استادیار گروه آموزشی پاتولوژی دهان و فک و صورت دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی   3- عضو مرکز تحقیقات دندانپزشکی و مشاور آمار دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران   4-استادیار گروه آموزشی رادیولوژی دهان و فک و صورت دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان   5- استادیار گروه آموزشی بیماریهای دهان و تشخیص دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی همدان     چکیده زمینه و هدف : سیگار شناخته ‌ شده ‌ ترین و مهمترین عامل خطربرای ایجادکارسینوم سلول سنگفرشی دهان و حلق دهانی می باشد. با این حال هنوز روند آسیب ‌ زایی، به ‌ خصوص تغییرات ابتدایی ایجاد شده در مخاط طی استعمال سیگار، به طور کامل شناخته نشده است. هدف از این مطالعه مقایسه یافته ‌ های سیتولوژیک در نمونه ‌ های به دست آمده توسط بیوپسی برسی از مخاط باکال ظاهراً سالم افراد سیگاری و غیرسیگاری است.   روش بررسی: این مطالعه یک بررسی مقطعی تحلیلی با استفاده از گروه شاهد بود. 38 فرد سیگاری و 42 فرد غیرسیگاری با متوسط سنی چهل سال که در معاینه بالینی، ضایعه دهانی واضحی نداشتند مورد بررسی قرار گرفته و از مخاط باکال این افراد نمونه ‌ با روش سیتوبراش برداشته شد. بررسی سیتولوژیک بر روی نمونه‌های حاصل از بیوپسی به صورت ارزیابی فراوانی دیسپلازی/نئوپلازی، فراوانی سلول‌های گرانولر، سلول‌های دو هسته‌ای، وجودکروماتین خشن، واکوئل هسته‌ای، سلول آپوپتوتیک، پلئومورفیسم هسته و سیتوپلاسم انجام شد. نتایج با استفاده از آزمونهای Chi square –Fisher exact و Mann-Whitney تحلیل گردید.   یافته‌ها: افراد مورد مطالعه شامل هشتاد مرد با متوسط سنی چهل سال در هر دو گروه بودند. هیچ موردی از دیسپلازی و یا نئوپلازی در افراد دو گروه دیده نشد. هستک واضح در 13 فرد سیگاری برابر 31% و در سه فرد غیرسیگاری معادل 9/7% دیده شد. (230/5 OR = ، 010/0 = p ). کروماتین خشن تنها در 12 فرد سیگاری برابر 3/29% دیده شد(001/0 p < ). فراوانی پلئومورفیسم هسته‌ای نیز در 29 نفر معادل 69% از افراد سیگاری و در 16 نفر معادل 1/42% افراد غیر سیگاری دیده شده بود. (067/3 OR = ، 015/0 = p ). در سایر موارد اختلاف آماری معنی داری بین دو گروه دیده نشد.   نتیجه‌گیری: مخاط باکال افراد سیگاری تغییراتی را نسبت به افراد غیرسیگاری نشان داد، اما اهمیت بالینی این مشاهدات هنوز نامشخص است.   کلید واژه‎ها: سیگار کشیدن – براش بیوپسی – سرطان دهان – بیوپسی اسکالپل- مخاط دهانی.   وصول مقاله: 17/11/1388 /1383 اصلاح نهایی: 11/6/1389 پذیرش مقاله: 16/6/1389 /1385   نویسنده مسئول : دکتر نسرین رفیعیان، گروه آموزشی بیماریهای دهان دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی همدان   e.mail:[email protected]